Baş Ağrısı Neden Olur?
Baş ağrısı yaygın bir semptomdur. Gerilim tipi, migren ve küme türleri primer baş ağrısı nedenlerindendir, sekonder nedenler ise önemli patolojilerle ilişkili olabilir. Değerlendirme klinik hikâye ve fizik muayeneye dayanmalı; kırmızı bayrak belirtileri görünürse görüntüleme yapılmalıdır. Tedavi, altta yatan nedene göre farklılık gösterir.
Baş ağrısı, sık görülen bir semptomdur ve iki ana kategoriye ayrılır:
• Primer baş ağrıları: Migren, gerilim tipi, küme tipi gibi; kendisi başlı başına hastalıktır.
• Sekonder baş ağrıları: Enfeksiyon, travma, damar hastalıkları, tümör, ilaçlar gibi altta yatan başka bir nedenin sonucu olarak ortaya çıkar.
Yaygın Primer Baş Ağrıları Nelerdir?
A) Gerilim Tipi Baş Ağrısı
• Yaygın, sıkışma hissi tarzında, genelde iki taraflıdır.
• Stres, kötü duruş, kas gerginliği tetikleyebilir.
B) Migren
• Tek taraflı, zonklayıcı ağrı. Bulantı, ışık ve sese duyarlılık eşlik eder.
• Aura olabilir (görsel belirtiler). Genetik yatkınlık vardır.
• Çocuklarda görülebilir.
C) Küme Tipi Baş Ağrısı
• Şiddetli, tek taraflı orbital-periorbital ağrı, göz yaşarması ve burun tıkanıklığı eşlik eder.
• Genellikle erkeklerde görülür.
• Epizodik ya da kronik olabilir.
Sekonder Baş Ağrılarının Nedenleri
• Enfeksiyonlar: Sinüzit, menenjit, beyin absesi
• Ciddi kafa içi patolojiler: Subaraknoid kanama, anevrizma, beyin tümörü
• Tansiyon yüksekliği, kranial arterit, iliak arter sorunları gibi vasküler nedenler
• Travma, ilaçlar, kafein yoksunluğu, boyun problemleri gibi nedenler de olabilir.
Değerlendirme (Tanı Yaklaşımı)
• Hikaye: Başlangıç hızı, süresi, yeri, eşlik eden belirtiler (bulantı, görme değişikliği…), ilaç öyküsü detaylı olarak sorgulanmalıdır.
• Fizik muayene: Nörolojik inceleme, boyun tutukluğu, göz muayenesi, ense sertliği vs. değerlendirilir. Baş ağrılarının çoğu hikaye ve fizik muayene ile tanı alabilir.
• Görüntüleme: Kırmızı bayrak işaretleri (ani başlangıçlı ağrı, şiddetli baş ağrısı, ilk baş ağrısı, nörolojik bulgu) varlığında BT veya MR gerekebilir.
Tedavi ve Yönetim
A) Primer Baş Ağrılarında Tedavi Yönetimi
• Gerilim tipi: Parasetamol, NSAİİ (Nonsteroidal Antiinflamatuar İlaçlar)’ler, gevşeme egzersizleri, postür eğitimi ile tedavi edilebilir.
• Migren: Ataklarda triptanlar veya NSAİİ; profilakside beta-blokerler, antikonvülzanlar, CGRP inhibitörleri kullanılabilir.
• Küme tipi: Oksijen, sumatriptan, kalsiyum kanal blokerleri gibi spesifik tedaviler mevcuttur.
B) Sekonder Baş Ağrılarında Tedavi Yönetimi
• Enfeksiyon varsa antibiyotik/antiviral tedavi, sinüzitte dekonjestan + NSAİİ uygulanabilir .
• Travma sonrası, vasküler olaylarda acil tedavi etmek gerekir; tümör gibi kafa içi nedenlerden şüphelenilirse BT/MR sonrası yönlendirme gerekebilir.
C) Yaşam Tarzı Düzenlemeleri
• Genel olarak düzenli uyku, bol su, egzersiz önerilir.
• Tetkikleyiciler: stres, kafein, alkol, açlık ve ekran süresi gibi faktörlere dikkat edilmelidir.
Ne Zaman Acil Yardım Alınmalı?
• “Yaşadığım en kötü baş ağrısı” olarak tanımlanan ağrılarda, ani başlangıçlı ağrılarda veya bilinç değişikliğinin eşlik ettiği durumlarda mutlaka acil yardım alınmalıdır.
• Ateş, ense sertliği, nörolojik bozukluk, çift görme, kramplar eşlik ediyorsa uyarıcı olmalı ve mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Sağlığınızı, rahatlığınızı ve zamanınızı önemsiyoruz.
Seçkin tıp uzmanlarından (Tıp doktorları, cerrahlar ve akademisyenler) oluşan komitemiz sağlık durumunuzu görüşüp değerlendirerek size görüş sunarak en doğru tanı ve uygun tedavi için sizi yönlendirir.
